GÃY CỦA NGƯỜI BỊ TREO CỔ
(FRACTURE DU PENDU : HANGMAN’S FRACTURE)
(FRACTURE DU PENDU : HANGMAN’S FRACTURE)
Adam J.Rosh, MD
Assistant Professor
Department of Emergency Medicine
Wayne State University School of Medicine
Detroit, MI
Assistant Professor
Department of Emergency Medicine
Wayne State University School of Medicine
Detroit, MI
TEST
Một người đàn ông 45 tuổi được mang đến
phòng cấp cứu sau khi đụng xe hai đầu vào nhau (head-on motor vehicle
collision). Paramedics ở hiện trường nói với anh rằng đầu trước
(front-end) của xe bị đập tan. HA của bệnh nhân là 130/80 mmHg, tần số
tim là 100 đập mỗi phút, tần số hô hấp là 15 hơi thở mỗi phút, và SaO2
là 98% với không khí trong phòng. Các phim chụp của cột sống cổ phát
hiện gãy hai bên của đốt sống cổ thứ hai. Khám thần kinh bệnh nhân không
có gì đáng kể. Gãy xương nào trong những gãy sau đây mô tả tốt nhất ?
a. Gãy Pouteau Colles
b. Boxer’s fracture
c. Gãy Jefferson
d. Gãy của người bị treo cổ (hangman’s fracture)
e. Clay-shoveler’s fracture
a. Gãy Pouteau Colles
b. Boxer’s fracture
c. Gãy Jefferson
d. Gãy của người bị treo cổ (hangman’s fracture)
e. Clay-shoveler’s fracture
Câu trả lời đúng là d.
Gãy của người bị treo cổ (fracture du pendu) hay traumatic spondylolysis của C2, xảy ra khi đầu bị đẩy vào tư thế tăng uỡn quá mức do giảm tốc đột ngột, đưa đến gãy hai bên cuống đốt sống (pedicles). Tên “hangman’s fracture” phát xuất từ treo cổ do phân xử của tòa án (judicial hangings), trong đó nút của cái thòng lọng được đặt dưới cằm, gây sự tăng uỡn quá mức của đầu trên cổ, đưa đến gãy ở C2. Tuy nhiên nhiều trường hợp treo cổ đưa đến tử vong do bóp nghẹt cổ (strangulation) hơn là gây tổn hại tủy sống. Hôm nay nguyên nhân thông thường nhất của hangman’s fracture là hậu quả của đụng xe hai đầu vào nhau (head-on automobile collisions).
Gãy của người bị treo cổ (fracture du pendu) hay traumatic spondylolysis của C2, xảy ra khi đầu bị đẩy vào tư thế tăng uỡn quá mức do giảm tốc đột ngột, đưa đến gãy hai bên cuống đốt sống (pedicles). Tên “hangman’s fracture” phát xuất từ treo cổ do phân xử của tòa án (judicial hangings), trong đó nút của cái thòng lọng được đặt dưới cằm, gây sự tăng uỡn quá mức của đầu trên cổ, đưa đến gãy ở C2. Tuy nhiên nhiều trường hợp treo cổ đưa đến tử vong do bóp nghẹt cổ (strangulation) hơn là gây tổn hại tủy sống. Hôm nay nguyên nhân thông thường nhất của hangman’s fracture là hậu quả của đụng xe hai đầu vào nhau (head-on automobile collisions).
(a)
Colles fracture là gãy cổ tay thường gặp nhất được thấy ở những người
trưởng thành. Đó là một gãy ngang của distal radial metaphysis, làm di
lệch ra sau và gập góc. Những gãy xương này thường xảy ra do té trên một
bàn tay duỗi.
(b)
Một boxer’s fracture là một gãy của cổ của xương đốt bàn thứ năm. Đó là
một trong những gãy xương thường gặp nhất của bàn tay và thường xảy ra
do một va chạm trực tiếp lên bàn tay (một cú đấm với một nắm tay khép
lại)
(c) Gãy C1 được gọi là gãy Jefferson, được gây nên bởi một lực ép thẳng đứng.
(d)
Clay-shoveler’s fracture xảy ra thứ phát tăng uỡn cổ hay chấn thương
trực tiếp vào cổ sau đưa đến gãy bong (avulsion fracture) của mỏm gai
(spinous process)
BS NGUYỄN VĂN THỊNH
(7/4/2016)
