Thứ Sáu, 18 tháng 3, 2016

Choáng số 13 – BS Nguyễn Văn Thịnh

CHOÁNG NHIỄM KHUẨN (SEPTIC SHOCK)
TEST 5
Adam J.Rosh, MD Assistant Professor Department of Emergency Medicine Wayne State University School of Medicine Detroit, MI
Một ông già 82 tuổi với một bệnh sử bệnh phế quản phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD) và cao huyết áp đến phòng cấp cứu với khó thở và sốt. Những thuốc thường dùng gồm có albuterol, ipratropium, prednisone, hydrochlorothiazide, và atenolol. Nhiệt độ của ông ta là 102,1 độ F, HA là 70/40 mmHg, tần số tim là 110 đập mỗi phút, tần số hô hấp là 24 hơi thở mỗi phút, và độ bảo hòa oxy là 91% ở khí phòng. Bệnh nhân không thoải mái và lẩm bẩm một cách không mạch lạc. Lúc khám ngực, anh nhận thấy ran ở phía trái của ngực. Tim nhịp nhanh, nhưng đều và không có tiếng thổi, tiếng cọ (rubs), hay tiếng ngựa phi. Bụng mềm và không nhạy cảm khi sờ. Anh nghĩ bệnh nhân này bị choáng nhiễm khuẩn do viêm phổi và bắt đầu truyền dịch, kháng sinh kháng khuẩn phổ rộng, và dopamine drip. Huyết áp của bệnh nhân vẫn ở mức 75/50 mmHg. Xử trí nào là thích hợp nhất :

(a) D5 normal saline IV bolus
(b) phenylephrine IV drip
(c) Fludrocortisone IV
(d) Hydrocortisone IV
(e) Epinephrine IV drip
Câu trả lời đúng là (d). Bệnh nhân này bị choáng nhiễm khuẩn và cũng bị suy tuyến thượng thận cấp tính (adrenal crisis). Điều trị ban đầu với truyền dịch, kháng sinh, và dopamine. Hạ huyết áp van tiếp tục ở một bệnh nhân được điều trị duy trì với corticosteroids phải khiến anh nghĩ đến bị suy tuyến thượng thận cấp tính. Glucocorticoids ngoại tại chặn sự phóng thích CRH (corticotropin-releasing hormone) và do đó sự phóng thích ACTH từ tiền não thùy. Vì vậy tuyến thượng thận bị teo do thiếu kích thích. Bệnh nhân bây giờ phải đối diện với một stress cấp tính do viêm phổi và sepsis. Các tuyến thượng thận của bệnh nhân đã bị teo và không thể đáp ứng với một sự gia tăng tiết cortisol. Những chìa khóa xét nghiệm của suy thượng thận cấp tính gồm giảm natri-huyết và tăng kali-huyết gây nên bởi thiếu aldosterone. Điều trị suy thượng thận cấp tính adrenal crisis đứng trước choáng nhiễm khuẩn là hydrocortisone.
Mineralocorticoids, như fludrocortisone (c) không cần thiết.
Truyền thêm dịch (a) và thuốc tăng áp mạch (b và e) là điều trị thích đáng đối với sepsis và nên được cho sau glucocorticoids.
Emergency Medicine. PreTest
BS NGUYỄN VĂN THỊNH (12/3/2016)