GÃY THÂN XƯƠNG ĐÙI
(FRACTURE DE LA DIAPHYSE FEMORALE)
(FRACTURE DE LA DIAPHYSE FEMORALE)
Dominique SARAGAGLIA
Professeur des universités-Praticien hospitalier
d’orthopédie-traumatologie
Chef du service de chirurgie orthopédique et
de traumatologie du sport, urgences
CHU de Grenoble, hôpital sud
Professeur des universités-Praticien hospitalier
d’orthopédie-traumatologie
Chef du service de chirurgie orthopédique et
de traumatologie du sport, urgences
CHU de Grenoble, hôpital sud
I. XẾP LOẠI
Những gãy dưới mấu chuyển (fracture trochantérienne)
và những gãy và trên lồi cầu (fracture supra-condylienne)
không
thuộc về những gãy thân xương đùi. Tuy nhiên thái độ xử trí đối với
thầy thuốc cấp cứu cũng như đối với những gãy thân xương đùi.Những gãy dưới mấu chuyển (fracture trochantérienne)
và những gãy và trên lồi cầu (fracture supra-condylienne)Ta phân biệt :
– Những gãy đơn giản hai mảnh : ngang hay chéo vat (xiên ngắn : oblique court) chéo xoắn (xoắn ốc xiên dài : spiroide oblique longue).
– Những gãy xương 3 mảnh to lớn thường hình cánh bướm– Những gãy xương 4 mảnh hay nhiều hơn được gọi là fracture multifragmentaire.
– Những gãy xương đặc biệt :
– Hai ổ (fractures bifocales) tách một đoạn trung gian (un segment intermédiaire)
– Fracas diaphysaires lan đến các đầu xương
– Gãy trên đuôi của prothèse
– Gãy liên kết với một gãy cổ xương đùi
II. THÁI ĐỘ XỬ TRÍ
– Lâm sàng thường hiển nhiên với đau, mất cơ năng vận động, đùi to, chi ngắn.
– Vì lẽ đó thường là một chấn thương động lực cao (traumatisme à haute énergie), nên thăm khám lâm sàng phải đảm bảo rằng không có những thương tổn liên kết tại chỗ và khu vực (da, mạch máu hay thần kinh) hay toàn thể (khung chậu, đầu, ngực, cột sống, bụng).
– Phải thiết đặt kéo tạm thời (traction collée), thời gian thực hiện những phim chụp X quang.
– Một đường tĩnh mạch cỡ lớn được thiết đặt tức thời để chống choáng và đau.
– Một khi bilan X quang đã được thực hiện, phải thiết đặt kéo (clou de Steinman hay broche de Kirschner qua xương chày)
và tốt hơn đặt bệnh nhân trên lit de Rieunau và kéo với trọng lượng bằng 15 đến 20% trọng lượng của cơ thể.
–
Bilan tiền phẫu phải được tiến hành cho một phẫu thuật sẽ được thực
hiện trong những giờ tiếp theo, hoặc ngày mai tùy theo tình trạng sẵn
sàng của phòng mổ và tình trạng của bệnh nhân
– Một gãy thân xương đùi phải luôn luôn được mổ, trừ chống chỉ định đặc biệt.
Đóng đinh nội tủy (enclouage centromédullaire) được sử dụng rộng rãi đối với gãy thân xương đùi.
Trái lại chúng tôi thích sử dụng hơn những nẹp vis (plaque vissée) đối với những gãy phần gần
và đối với những gãy phần xa của xương đùi.
Reference : Traumatologie à l’usage de l’urgentiste– Lâm sàng thường hiển nhiên với đau, mất cơ năng vận động, đùi to, chi ngắn.
– Vì lẽ đó thường là một chấn thương động lực cao (traumatisme à haute énergie), nên thăm khám lâm sàng phải đảm bảo rằng không có những thương tổn liên kết tại chỗ và khu vực (da, mạch máu hay thần kinh) hay toàn thể (khung chậu, đầu, ngực, cột sống, bụng).
– Phải thiết đặt kéo tạm thời (traction collée), thời gian thực hiện những phim chụp X quang.
– Một đường tĩnh mạch cỡ lớn được thiết đặt tức thời để chống choáng và đau.
– Một khi bilan X quang đã được thực hiện, phải thiết đặt kéo (clou de Steinman hay broche de Kirschner qua xương chày)
và tốt hơn đặt bệnh nhân trên lit de Rieunau và kéo với trọng lượng bằng 15 đến 20% trọng lượng của cơ thể.–
Bilan tiền phẫu phải được tiến hành cho một phẫu thuật sẽ được thực
hiện trong những giờ tiếp theo, hoặc ngày mai tùy theo tình trạng sẵn
sàng của phòng mổ và tình trạng của bệnh nhân– Một gãy thân xương đùi phải luôn luôn được mổ, trừ chống chỉ định đặc biệt.
Đóng đinh nội tủy (enclouage centromédullaire) được sử dụng rộng rãi đối với gãy thân xương đùi.
Trái lại chúng tôi thích sử dụng hơn những nẹp vis (plaque vissée) đối với những gãy phần gầnvà đối với những gãy phần xa của xương đùi.
BS NGUYỄN VĂN THỊNH
(22/3/2016)
