Thứ Hai, 18 tháng 1, 2016

Cấp cứu dạ dày ruột số 42 – BS Nguyễn Văn Thịnh

CƠN ĐAU QUẶN GAN
(BILIARY COLIC)
Adam J.Rosh, MD
Assistant Professor
Department of Emergency Medicine
Wayne State University School of Medicine
Detroit, MI
TEST 1
Một người đàn bà 41 tuổi đến phòng cấp cứu kêu đau bụng ở hạ sườn phải. Triệu chứng đau đều đều nhưng trở nặng khi ăn trong hai ngày qua. Đau cũng lan ra phía phải của vùng giữa lưng. Bệnh nhân nói không bị mửa. Thuốc duy nhất được dùng là một thuốc uống ngừa thai. HA của bệnh nhân là 140/75 mmHg, nhịp tim là 80 đập mỗi phút, nhiệt độ là 98,7 độ F, và tần số hô hấp là 16 hơi thở mỗi phút. Những kết quả xét nghiệm trong những giới hạn bình thường. Một siêu âm bụng phát hiện những viên sỏi trong túi mật, nhưng thành túi mật không dày hay không có dịch quanh túi mật (pericholecystic fluid).
Chẩn đoán khả dĩ nhất là chẩn đoán nào ?
a. Viêm đường mật (cholangitis)
b. Sỏi đường tiểu (urolithiasis)
c. Viêm túi mật
d. Cơn đau quặn gan (biliary colic)
e. Bệnh loét dạ dày tá tràng (Peptic ulcer disease)
Câu trả lời đúng là d.
Bệnh cảnh lâm sàng của bệnh nhân phù hợp với cơn đau quặn gan (colique biliaire) do sự đi qua của những viên sỏi nhỏ từ túi mật qua ống túi mật (cystic duct) vào ống mật chủ (common bile duct). Thuật ngữ colic là một sự dùng từ sai ở chỗ những bệnh nhân này thường có đau đều đều (steady pain) hơn là một đau đoạn hồi (intermittent pain). Đau hiện diện ở hạ sườn phải và thường lan đến đáy của xương bả vai. Những kết quả xét nghiệm thường bình thường. Siêu âm phát hiện các viên sỏi trong túi mật nhưng không có những bệnh lý khác. Bệnh nhân thường được gởi về nhà với thuốc giảm đau và được chỉ thị tránh những thức ăn mỡ.
(a) Viêm đường mật (cholangitis) thường được biểu hiện bởi tam chứng đau hạ sườn phải, vàng da và sốt.
(b) Sỏi đường tiểu có thể giống với cơn đau quặn gan, tuy nhiên sự hiện diện của các viên sỏi trong túi mật của bệnh nhân làm cơn đau quặn gan có khả năng hơn.
(c) Viêm túi mật thường có thể được thấy trên siêu âm với một thành túi mật dày, căng túi mật, và dịch quanh túi mật (pericholecystic fluid).
(d) Bệnh loét dạ dày tá tràng thường biểu hiện bởi đau rát vùng thượng vị.
Reference : Emergency Medicine. PreTest
Đọc thêm : Cấp cứu dạ dày-ruột số 2, 26, 29
BS NGUYỄN VĂN THỊNH
(7/1/2016)